به گزارش روز شنبه گروه علم و آموزش گاناگان، مقایسه کتابخانه ها با استانداردها، وضعیت آنها را بر پایه استانداردهای کتابخانه ای در موسسات آموزش عالی و استانداردهای کتابخانه ای در آموزش عالی نشان می دهد.
این ۲ استاندارد به طور دقیق شامل “استانداردهایی برای کتابخانه ها در موسسات آموزش عالی یعنی کمیسیون نظام اطلاع رسانی علم و فناوری” و “استانداردهایی برای کتابخانه ها در آموزش عالی یعنی ACRL” هستند.
از «استانداردهایی برای کتابخانه ها در موسسات آموزش عالی ایران» ۱۵ سنجه درون‌داد و چهار سنجه برون‌داد در مقایسه به کار رفته اند.
از «استانداردهایی برای کتابخانه ها در آموزش عالی (ای.سی.آر.ال.)» نیز ۲۱ سنجه برآیند به کار رفته شده است.
این مقایسه برای درون‌داد (نیروی انسانی با سه سنجه، منابع با سه سنجه، زیرساخت با پنج سنجه، اعتبارات با دو سنجه، و مدیریت با دو سنجه)؛ برای برون‌داد (دسترس پذیری با یک سنجه و خدمات با سه سنجه)؛ و برای برآیند (اثربخشی سازمانی با سه سنجه، ارزشهای حرفه ای، نقش آموزشی، و کشف هر کدام با یک سنجه، مجموعه با پنج سنجه، فضا با دو سنجه، مدیریت / اداره / رهبری با سه سنجه، کارکنان با چهار سنجه، و روابط بیرونی با یک سنجه) انجام شده است.
با کاربرد «میانه» در تحلیل آمار سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹، سنجه‌های درون‌داد نشان می دهند که میانه پاسخگویی هر کتابدار به یک هزار و ۱۱۶ دانشجو و عضو هیات علمی، سازمان‌دهی ۱۰ هزار و ۳۴۲ عنوان از همه منابع و بهره برداری از ۱۳ متر مربع از مساحت بخش اداری است. در برابر هر کتابدار نیز یک نفر غیرکتابدار در کتابخانه کار می کند. میانه برخورداری هر یک از دانشجویان و اعضای هیات علمی تنها ۹ عنوان از همه منابع است. میانه هزینه کرد خرید منابع داخلی و خارجی (ریال)، رایانه برای مراجعان (دستگاه)، مساحت عرصه (متر مربع)، و مساحت تالار کتابخانه (متر مربع) صفر است. میانه امانت کتاب در کتابخانه‌ها نیز ۶درصد موجودی آنهاست.
سنجه‌های برون‌داد نشان می‌دهند که میانه آموزش حضوری یا غیرحضوری به دانشجویان و اعضای هیات علمی صفر است.
کارکنان هشت هزار و ۳۹۹ جلد کتاب را سازمان‌دهی کرده اند و دانشجویان و اعضای هیات علمی تنها یک جلد کتاب امانت گرفته اند.
سنجه‌های برآیند نیز نشان می دهند که میانه هزینه کرد کتابخانه‌ها برای خرید منابع داخلی و خارجی صفر ریال است. در این کتابخانه‌ها کتابداران ۲درصد همه کارکنان مؤسسه را تشکیل می دهند و در هر سال از پیشینه کتابخانه‌ها ۹۸۳ عنوان از همه منابع سازمان دهی شده است. میانه روزهای کاری کتابخانه ها ۶۶ درصد از روزهای سال است. میانه مراجعان به کتابخانه‌ها در روزهای باز نیز هشت عضو و صفر غیرعضو است. میانه شمار صندلی برای دانشجویان و اعضای هیات علمی در کتابخانه‌ها صفر است. میانه موجودی منابع در کتابخانه ها برای هر یک از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری ۳۶ عنوان از همه منابع و ۵۸ جلد کتاب است. میانه کتابدار در اختیار برای آنان نیز صفر درصد و کارکنان در اختیار آنان یک درصد است.
افزون بر این، کتابخانه های دارای بیشترین و کمترین ارزش در هر سنجه در مقایسه کتابخانه‌ها با استانداردها در جدول زیر دیده می‌شوند. یادآور می‌شود بیشترین و کمترین ارزش در هر سنجه به معنی بهترین یا بدترین نیست.
بنابر اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ریز گزارش مقایسه کتابخانه‌ها با استانداردهای یاد شده برای سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ در ۹۸ برگ در نشانی B۲N.IR/AK۱۱ در دسترس همگان است.
این گزارش مقایسه ای توسط پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) بر پایه داده‌های سامانه آمار کتابخانه‌ها (در نشانی AK.IRANDOC.AC.IR) انجام شده است.
